Θάλασσα, η ανθρώπινη μοίρα. Εκεί, το ανθρώπινο είδος φαίνεται ότι θα συναντήσει το πεπρωμένο του.
Από τις Βενετία Δασκαλάκη, Σμαράγδα Κουσκούνη και Μαρία Ρουμελιώτη
Μια παράξενη περίοδο πένθους διανύει ο πλανήτης, καθώς, όπως φαίνεται, η θάλασσα πεθαίνει. Η υπεραλίευση σε συνδυασμό με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του νερού, κοστίζουν καθημερινά την ύπαρξη σε είδη της θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας που αφανίζονται, ενώ η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχίζει να γεμίζει τους ωκεανούς με δισεκατομμύρια τόνους σκουπιδιών που, πλέον, σχηματίζουν νησιά πλαστικού. Το μικροπλαστικό και τα βαρέα μέταλλα έχουν μολύνει την τροφική αλυσίδα της θαλάσσιας ζωής καταλυτικά, ενώ η κατάσταση θεωρείται μη αναστρέψιμη, αφού, ακόμα κι αν σήμερα σταματούσε κάθε ανθρώπινη παρουσία στη Γη, θα χρειάζονταν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να κλείσουν οι πληγές! Ελάχιστοι, ωστόσο, φαίνεται να συνειδητοποιούν ότι η θάλασσα είναι η ανθρώπινη μοίρα. Όσα συμβούν στη θάλασσα, θα συμβούν -συμβαίνουν ήδη- και στο ανθρώπινο είδος, με νομοτελειακή βεβαιότητα.
Έρευνες του 2019 έδειξαν ότι οι ωκεανοί της γης σημείωσαν νέο ιστορικό ρεκόρ θερμοκρασίας καθώς τα τελευταία πέντε χρόνια είναι τα πιο ζεστά που μετρήθηκαν ποτέ. Ο Ρυθμός Αύξησης της θερμοκρασίας στο νερό των ωκεανών ισοδυναμεί με τη θερμοκρασία που εκλύεται από πέντε ατομικές βόμβες που εκρήγνυνται κάθε δευτερόλεπτο. Έρευνες, επιπλέον, του 2023, έδειξαν ότι, στις μέρες μας, η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει εντονότερα τους ωκεανούς απ’ ό,τι την ξηρά και πως η θερμοκρασία αυξάνεται στις θάλασσες με υπερτετραπλασιους ρυθμούς απ’ όσο στη στεριά. Επιπρόσθετα, έπειτα από μελέτες, αναδείχθηκε ότι το πιο ισχυρό αέριο του θερμοκήπιο είναι το νερό σε μορφή υδρατμών (35-85%) έναντι του διοξειδίου του άνθρακα ( 9-26%) και του μεθανίου ( 4-9%). Επίσης, η θερμοκρασία της γήινης επιφάνειας αυξάνεται ως συνέπεια της παρουσίας των αερίων θερμοκηπίου. Έτσι το νερό από τις γήινες δεξαμενές νερού εξατμίζεται και, ακολούθως, αυξάνεται η θερμότητα. Οι διάφοροι παράγοντες που η έξαρσή τους λειτουργεί με τρόπο ώστε να επιδεινώνουν ο ένας τον άλλον, ονομάζεται «θετικός βρόχος ανάδρασης». Τα πάντα φαίνεται να λειτουργούν με μια φορά καταστροφής που ο ρυθμός της αλλάζει συνεχώς προς το εφιαλτικότερο.
Την ίδια στιγμή, το φαινόμενο της υπεραλίευσης μαστίζει τους ωκεανούς και αποτελεί την πιο άμεση απειλή για την υγεία τους. Οι εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών, δείχνουν ότι τα τέσσερα μεγαλύτερα ωκεάνια τροφικά οικοσυστήματα στον κόσμο έχουν ήδη καταστραφεί ενώ άλλα εννιά πλησιάζουν στο τέλος τους. Αυτή η εξωφρενική αύξηση της υπεραλίευσης μπορεί να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους. Πρώτα απ’ όλα η κυριότερη αίτια της υπεραλίευσης είναι η αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού. Στη συνέχεια, η υπεραλίευση μειώνει τον αριθμό των ενηλίκων θαλάσσιων ζώων που γεννούν και έτσι δεν διασφαλίζεται η διατήρηση του είδους. Η εκμετάλλευση του τροφικού πλούτου της Μεσογείου έχει φτάσει σε σημείο, ώστε η θάλασσα που έθρεψε τους μεγάλους πολιτισμούς του πλανήτη, να χαρακτηρίζεται πια ως «φτωχή θάλασσα». Δυστυχώς, με μεγάλη λύπη, πληροφορούμαστε συνεχώς νέα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών, τα οποία, χωρίς εξαιρέσεις, φέρνουν στο φως μια ενοχλητική αλήθεια: η καταστροφή των ωκεανών οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, στην εξαφάνιση της θαλάσσιας ζωής όπως την γνωρίζουμε. Εάν η ανθρωπότητα συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμους, τότε ο πλανήτης μας θα οδηγηθεί σε οδυνηρές καταστροφές για όλους μας!
Η απεραντοσύνη της θάλασσας… Αποτελεί βασικό παράγοντα και για τον ρόλο της στην κλιματική αλλαγή. Οι ωκεανοί της Γης είναι ο κυρίαρχος ρυθμιστής του γήινου κλίματος. Κάθε διαφοροποίηση της σταθερότητάς τους, οδηγεί στην ενεργοποίηση μοντέλων χάους. Κάθε προσπάθειά μας να αναστρέψουμε τα προηγούμενα εγκλήματά μας, είναι αδύναμη - σκοντάφτει στην άγνοια, στην αδιαφορία, στη μοιρολατρεία. Φαίνεται πως οι τρέχουσες γενιές έχουν πάρει απόφαση ότι θα συνεχίσουν να λειτουργούν ληστρικά, ζώντας σε βάρος του μέλλοντος των επόμενων. Αλλά, όπως είπαμε. Η θάλασσα είναι η ανθρώπινη μοίρα. Κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει απ’ αυτή. Κι αν υποθέσουμε, ότι καθένας ορίζει με τις πράξεις του τη δική του μοίρα, τότε λοιπόν, τόσο το χειρότερο για την ανθρωπότητα.
